|
Z historii Oddziału PTTK Ochota
Różne
1. Konkursy rysunkowo-malarskie dla dzieci i młodzieży szkolnej
W 1994 roku Oddział PTTK Ochota zorganizował przeprowadził dla młodzieży szkolnej konkurs-
rysunkowo malarski pod hasłem „Moja Warszawa”. Spotkał się z dużym zainteresowaniem, szkoły i
inne placówki oświatowe nadesłały 300 prac (każda mogła zgłosić najwyżej 10 w kategorii wiekowej).
Postanowiono zatem kontynuować organizację konkursów, by przez dobór ciekawych tematów
szerzyć wiedzę krajoznawczo-turystyczną wśród młodzieży. Zmieniały się regulaminy, m.in. reforma
oświaty spowodowała wprowadzenie innych kategorii wiekowych. W ostatnich latach włączono do
konkursu dzieci przedszkolne. I tak, nie wiadomo kiedy, upłynęło 26 lat.
Oto wykaz tematów przeprowadzonych konkursów:
1. „Moja Warszawa” 1994 r. 300 prac
2. „Moja wycieczka” 1995 r. 360 prac
3. „Dzieje i legendy Warszawy” 1996 r. 378 prac
4. „Przedstawiamy dzielnicę Ochotę” 1997 r. 119 prac
5. „Warszawska syrenka” 1998 r. 294 prace
6. „Zabytki architektury polskiej” 1999 r. 285 prac
7. „Krajobrazy województwa mazowieckiego” 2000 r. 294 prace
8. „Piękna nasza Polska cała” 2001 r. 323 prace
9. „Na wycieczce z PTTK” 2002 r. 254 prace
10. „Zamki i pałace Mazowsza” 2003 r. 273 prace
11. „Zwierzęta polskich lasów” 2004 r. 372 prace
12. „Kościoły Polski” 2005 r. 214 prac
13. „Krajobrazy górskie Polski” 2006 r. 264 prace
14. „Nad brzegami polskich rzek i jezior” 2007 r. 246 prac
15. „Cuda przyrody polskiej” 2008 r. 238 prac
16. „Kapliczki polskie” 2009 r. 214 prac
17. „Turysta na szlaku” 2010 r. 231 prac
18. „Miejsca znane z polskich legend” 2011 r. 256 prac
19. „Polskie parki narodowe i ich symbole” 2012 r. 243 prace
20. „Na tatrzańskich szlakach” 2013 r. 270 prac
21. „Skarby z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce” 2014 r. 212 prac
22. „Skanseny w Polsce” 2015 r. 256 prac
23. „Warszawska dzielnica Ochota - miejsca, które warto zobaczyć 2016 r. 206 prac
24. „Nadwiślańskie miasta” 2017 r. 406 prac
25. „Polskie krajobrazy” 2018 r. 228 prac
26. „Moja wycieczka” 2020 r. 96 prac (pandemia)
W konkursach brały udział głownie placówki z Warszawy i okolic, czasem jednak wpływały prace z
miejsc odległych od stolicy (wielokrotnie z Chełma, woj. lubelskie). Relacje i zdjęcia z uroczystości
zakończenia konkursów (od roku 2007), połączonych z wystawami prac są zamieszczone w zakładce
Konkursy.
|
Uroczyste zakończenie jednego z pierwszych
konkursów rysunkowo-malarskich w 1996 r.
Nagrodę wręczyła gospodyni spotkania, Dyrektor
MDK Ochota Krystyna Szugajew. Przy biurku
członkinie jury konkursowego: Maria Pilich, Teresa
Dziczkaniec i Wiesława Berlińska.
|
2. Wycieczki autokarowe dla dorosłych
Ta forma działalności weszła na stałe do kalendarza imprez Oddziału PTTK Ochota w latach 90. XX w.
Wcześniej, w latach 80., kiedy pojawiły się pierwsze „wolne soboty”, wyjazdy autokarowe odbywały
się rzadko i nieregularnie.
Wycieczki autokarowe zawsze miały bardzo bogaty program krajoznawczy, ich organizatorem i
przewodnikiem była Maria Pilich. Uczestników czekało intensywne zwiedzanie, obowiązywała
dyscyplina czasowa. Z tego powodu nie mogły brać w nich udziału dzieci, dla których byłoby to
męczące i których obecność mogła uniemożliwić zrealizowanie wszystkich zaplanowanych punktów.
Początkowo wycieczki organizowane były dla aktywu turystycznego Oddziału, z czasem stały się
dostępne dla jego członków i sympatyków. Odbywały się "po kosztach" i to też zwiększało ich
atrakcyjność. Przez lata wykształciła się grupa „wiernych wycieczkowiczów”, która z utęsknieniem
wyglądała kolejnego wyjazdu i spotkania z zaprzyjaźnionym, doskonałym kierowcą, panem Darkiem.
Wyruszano na wycieczki zawsze z tego samego miejsca – „serca” Ochoty – placu Narutowicza.
Na zdjęciach zbiórki: jesienią 2015 i wiosną 2017.
Podróżowano wygodnie: dużym, przestronnym autokarem. Po lewej: przed kościołem w Drobinie (jesień
2008), po prawej: na trasie (jesień 2015).
Zwiedzano głównie obiekty położone na Mazowszu i w województwach sąsiadujących: łódzkim,
świętokrzyskim, lubelskim, podlaskim, warmińsko-mazurskim, kujawsko-pomorskim, ale i dalej: w
wielkopolskim i pomorskim. Na ogół wycieczki były jednodniowe, ale zdarzały się także takie z
noclegiem na trasie. Tak było np. jesienią 1998 r., kiedy zwiedzono: Kiernozię, Piątek, Walewice,
Oporów, Kutno, a kolejnego dnia: Konin-Gosławice, Licheń i Kościelec. Dwukrotnie zorganizowano
dwudniowe wyjazdy z noclegiem w Krynicy Morskiej (2005 i 2011).
Maria Pilich z właścicielem dworu i skansenu w
Nowej Suchej, prof. Markiem Kwiatkowskim,
wieloletnim pierwszym dyrektorem Muzeum
Łazienki Królewskie (2000 r.).
|
Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz
zagłady i obóz pracy (1941–1944) (2001 r.).
|
W programach wycieczek były miejsca powszechnie cenione, włączone do Kanonu Krajoznawczego
Polski, ale i tzw. „mysie dziury”, czyli wartościowe, ale mało znane zabytki w niewielkich
miejscowościach. Często były to świątynie (np. Wysokie Koło, Mokobody, Domaniewice, Tarłów),
niejednokrotnie oprowadzał po nich (i udzielał błogosławieństwa turystom) sam ksiądz proboszcz.
Sanktuarium maryjne w Mokobodach (2017).
|
Po zwiedzeniu kościoła w Tarłowie (2012).
|
O kościele w Charłupi Małej opowiada proboszcz
(wiosna 2009).
|
Sanktuarium maryjne w Rokitnie k. Błonia (2010).
|
Niekiedy uczestnicy wycieczek mieli możliwość zajrzenia tam, gdzie zwykły turysta nie ma wstępu.
Tak było np. w Cegłowie (2000 r.), gdy pozwolono im wejść na strych kościoła i zobaczyć „od środka”
niezwykłe sklepienie dachu. Zaglądano także do niewielkich muzeów, podziwiając ich zbiory, np.
gwizdki w Gwizdałach, czy rzeźby Konstantego Laszczki w Dobrem.
Pamiątka z wizyty w Szkolnym Muzeum Gwizdka w Gwizdałach (2001).
|
Muzeum Konstantego Laszczki w Dobrem - portret
artysty i rzeźba "Smutna" jego autorstwa (2002).
|
Wielokrotnie korzystano też z usług miejscowych przewodników, „kopalni” wiedzy i ciekawostek o
danym regionie.
Od 2004 r. większość wycieczek opisywana była w oddzielnej zakładce na stronie internetowej
(relacje w Naszych imprezach).
3. Udział w akcjach PTTK
Od utworzenia w 1972 roku, przez ponad 20 lat, Oddział Ochota aktywnie włączał się jako
organizator wielu imprez w koordynowane przez Stołeczny Komitet coroczne Warszawskie Dni
Turystyki. Liczne puchary i dyplomy (patrz w zakładce Kalendarium …) są dowodem na to, jak bardzo
doceniana była ta działalność. W każdym roku grupa działaczy wyróżniana była honorowymi
odznakami WDT.
Oddział uczestniczył również w ogólnopolskich akcjach PTTK, np. w 1979 r. wziął udział w akcji „PTTK
dla Krakowa” (podziękowanie w zakładce Kalendarium …), a w 1990 r., w ramach zbiórki książek dla
Polaków w Wilnie, na Litwę przekazano 11 tysięcy (!) egzemplarzy.
14 września 2002 r. (Międzynarodowy Rok Gór) Oddział Ochota przyłączył się do bicia rekordu
Guinnessa polegającego na zebraniu jak największej liczby osób, które w tym samym czasie zdobędą
jakiś polski szczyt. Akcja nazywała się „Spotkanie na szczytach”. Uczestnicy imprezy zorganizowanej
przez Oddział PTTK Ochota (prowadzenie: Wiesław Bratkowski) weszli na Górę Ojca, jedno z
wyższych wzniesień w Kampinoskim Parku Narodowym. Mimo niesprzyjającej pogody były 94 osoby,
w tym 81 młodzieży szkolnej z 7 placówek oświatowych. Próba bicia rekordu zakończyła się
pomyślnie: ponad 10 tys. osób zdobyło tego dnia 108 szczytów.
Podobną akcją (choć bez bicia rekordu) było „Spotkanie u źródeł rzek”. 13 września 2003 roku
Oddział Ochota zorganizował rajd pieszy w okolicach Raszyna, prowadziła go Danuta Pełszyńska. Tym
razem stawiły się 53 osoby, które zobaczyły Źródliska Laszczki i pozbierały śmieci z ich terenu. W
całej Polsce oddziały zorganizowały 80 imprez (6343 osoby) i zinwentaryzowały ponad 100 źródeł.
Z kolei 12 września 2005 roku (poniedziałek po południu) w ramach Europejskiego Dnia Wędrowca
obchodzonego pod hasłem „Wędrówka z rodziną” zorganizowano rajd dla pierwszoklasistów z
trzech szkół podwarszawskich (Sękocin, Łazy, Lesznowola) oraz ich rodziców i rodzeństwa z
zakończeniem w Magdalence. W imprezie uczestniczyły 144 osoby, prowadziła ją Anna Grudzińska.
Oddział PTTK Ochota odpowiadał także na apele innych jednostek PTTK w sprawie organizacji imprez
w ramach obchodów różnych rocznic. Tak było np. w 2003 roku, gdy kilka wycieczek i rajd Bliskie
sercu związane były ze 140. rocznicą powstania styczniowego oraz w 2009, kiedy włączono się w
Ogólnopolską Akcję Imprez Pieszych „PTTK w 70. rocznicę Września 1939-2009” ( podziękowania od
Komisji Turystyki Pieszej ZG PTTK w zakładce Kalendarium).
O niektórych późniejszych akcjach związanych z
hasłami programowymi PTTK na konkretny rok
można przeczytać w zakładce: Realizacja zadań
ZG PTTK.
|
|
4. Obchody rocznic związanych z PTTK
W 2006 roku w ramach obchodów 100. rocznicy powstania Polskiego Towarzystwa
Krajoznawczego zorganizowano dla młodzieży szkolnej Spacer Warszawski po miejscach związanych
z Aleksandrem Janowskim. Uczestnicy byli w „Kolejówce”, którą ukończył, co upamiętnia tablica przy
wejściu do gmachu. Tam zwiedzili szkolne muzeum. Poza gablotą związaną z postacią wybitnego
krajoznawcy obejrzano także inne interesujące eksponaty.
Następnie udano się na Cmentarz Powązkowski - miejsce spoczynku Aleksandra Janowskiego. Na
jego grobie w Alei Zasłużonych złożono kwiaty i zapalono znicze. Spacer prowadziła Maria Pilich.
Grupa z Sękocina przy mogile A. Janowskiego
|
Dalsze zwiedzanie Cmentarza Powązkowskiego - przy kościele św. Karola Boromeusza
|
Przedstawiciele Oddziału wzięli udział w sesji krajoznawczej „Osobowości PTTK” (grudzień 2006) oraz
w obchodach 100. rocznicy pierwszej zbiorowej wycieczki PTK. 2 czerwca 2007 r. dotarli do Starej
Dąbrowy, gdzie w pobliżu kamienia poświęconego wyprawie sprzed wieku nastąpiło posadzenie
trzech pamiątkowych dębów o nazwach: Warszawa, Kraków i Poznań.
Sesja odbyła się w historycznym gmachu przy ul. Krakowskie Przedmieście w Warszawie (9.12.2006).
Stara Dąbrowa, od lewej: Wiesława
Berlińska, Małgorzata Grudzińska, Maria Pilich.
|
|
Do niektórych rocznic nawiązywały także tematy opisanych wcześniej konkursów
rysunkowo–malarskich, np. w 2013 roku w 140. rocznicę powstania Towarzystwa Tatrzańskiego
zorganizowano konkurs „Na tatrzańskich szlakach”, a w 2020 – w 70 rocznicę utworzenia PTTK –
„Moja wycieczka”.
5. Zloty organizowane przez PTTK (i nie tylko)
„Od zawsze” działacze krajoznawczo-turystyczni spotykają się na różnych zlotach. Jest ich bardzo
dużo, wręcz niemożliwe wymienić wszystkie.
Najdłuższą historię spośród zlotów ogólnopolskich mają Ogólnopolskie Zloty Przodowników Turystyki
Pieszej (od 1958 r.) i niewiele młodsze Ogólnopolskie Zloty Przodowników Turystyki Górskiej.
W Ogólnopolskich Zlotach Przodowników Turystyki Pieszej wielokrotnie brali udział przedstawiciele
Oddziału PTTK Ochota.
Sylwester Tomaszewski (Zjazd Oddziału 1989).
|
Jednym z nich był Sylwester Tomaszewski (zm.
27 lipca 2005), Honorowy Przodownik Turystyki
Pieszej (1980). W latach 1977-1989 był
członkiem Prezydium Komisji Turystyki Pieszej
ZG PTTK, a w 1990 r. wyróżniono go najwyższą
godnością Towarzystwa - tytułem Honorowego
Członka PTTK.
|
Uczestnikami ogólnopolskich zlotów PTP byli także: Henryk Augustyniak, Zenon Barcz (Honorowy
PTP, 1993), Elżbieta Lasota-Łyziak, Andrzej Łyziak (Honorowy PTP, 1995), Jan Łuczak, Przemysław
Pilich i Bogusław Rydz.
Pierwszy z prawej Henryk Augustyniak (Zlot PTP w
Oleśnicy, 1978).
Zdjęcie ze strony http://ktpzg.pttk.pl/ zakładka
Komisja/Muzeum/XXI OZPTP
|
Stoi Bogusław Rydz (Zjazd Oddziału 1989).
|
Pośrodku Zenon Barcz (Zjazd Oddziału 1989) .
|
Warto przypomnieć, że o tytuł Honorowego
Przodownika Turystyki Pieszej bądź Górskiej
można wystąpić, gdy kandydat ma minimum 50
lat, a za sobą 20-letnią działalność
przodownika.
|
Członkowie Oddziału Ochota uczestniczyli również w Ogólnopolskich Zlotach Przodowników
Turystyki Górskiej. Wśród nich byli Honorowi PTG: Przemysław Pilich, Włodzimierz Tymowski i
szczególnie aktywny Jacek Nowicki, aktualnie członek Komisji Turystyki Górskiej ZG PTTK oraz
przewodniczący Podkomisji Klubów Górskich.
44. Ogólnopolski Zlot PTG w Przemyślu - Połonina
Równa na Ukrainie (21.09.2013). Fot. M.
Michałowski
|
49. Ogólnopolski Zlot PTG Kraków – Bartkowa
(2.09.2018) – z flagą PTTK Jacek Nowicki Fot. A.
Grabarska-Nowicka
|
Kadra turystyki górskiej organizuje także inne zloty, np. Sudeckich PTG, czy Zdobywców i
Sympatyków Górskiej Odznaki Turystycznej. Ponadto systematycznie odbywają się Ogólnopolskie
Zloty Klubów Górskich PTTK.
W latach 2008-2015 przy Oddziale PTTK Ochota
działał Warszawski Klub Górski im. prof.
Walerego Goetla, który corocznie brał udział w
tych spotkaniach, a w 2011 roku był
organizatorem XXXI Zlotu w Piwnicznej (w
sztabie przygotowującym imprezę był
Włodzimierz Tymowski, a gościem zlotu Jacek
Nowicki).
|
Strona 138. kroniki Zlotów Klubów Górskich z
wpisem XXXI Zlotu w Piwnicznej.
Fot. z zakładki Podkomisji Klubów Górskich
https://ktg.pttk.pl/index.php?mod=news&kt=23
|
XXXV Ogólnopolski Zlot Klubów Górskich PTTK „Pieniny 2015”, 8-10 maja 2015
Przed ośrodkiem „Orle Gniazdo” w Sromowcach
Wyżnych – przygotowanie do pamiątkowego zdjęcia.
|
W pobliżu elektrowni szczytowo-pompowej i zapory
na Dunajcu w Niedzicy. Od lewej: Jacek Nowicki i Aleksandra Grabarska-Nowicka. Od prawej:
Włodzimierz Tymowski, obok Anna Klimecka.
|
Fot. Ryszard Solecki – członek Oddziału PTTK Ochota
Ochoccy miłośnicy gór podczas spotkania działaczy
w 2017 roku. Od lewej: Włodzimierz Tymowski,
Anna Klimecka, Ryszard Solecki i Jacek Nowicki.
|
|
Do entuzjastów górskich wędrówek należy także Ewa Polańska (Przodownik TG). W 1997 roku
wstąpiła do Klubu Zdobywców Korony Gór Polski (działa poza PTTK). W 2003 r. wejściem na
Mogielnicę zakończyła zdobywanie 28 najwyższych szczytów 28 głównych pasm górskich Polski (nr
115 na oficjalnej liście).
|
Ewa Polańska na Śnieżniku (2002 r.) podczas górskiej
wyprawy wzdłuż południowej granicy Polski. O tym
niezwykłym wydarzeniu można przeczytać na
stronie http://ochota.pttk.pl/ewa_polanska/gorska.php
Fot. ze stron opisujących wyprawę
|
Centralne Zloty Aktywu Krajoznawczego (od
1994 Centralne Zloty Krajoznawców) czyli
„CZAK” organizowane są od 1971 roku przez
Komisję Krajoznawczą ZG PTTK. W latach 70. i
80. XX w. często brali w nich udział
przedstawiciele Oddziału, m.in. Maria Pilich i
Przemysław Pilich (członek Komisji
Krajoznawczej ZG PTTK w okresie 1972-1984).
W późniejszych CZAK-ach kilkakrotnie
uczestniczyła Ewa Polańska.
|
|
Ciekawą formą spotkań są sejmiki krajoznawcze (przedkongresowe) organizowane przez
Mazowieckie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa. W 2019 r. w XI Sejmiku brała udział Małgorzata
Grudzińska (relacja w Spotkaniach).
Fot. https://kozienice.pttk.pl/index.php/73-xi-
sejmik-krajoznawczy-wojewodztwa-mazowieckiego-3
|
Uczestnictwo w części terenowej XI Sejmiku
Krajoznawczego Województwa Mazowieckiego było
równoznaczne z wypełnieniem wymagań na
Odznakę Krajoznawczą Ziemi Kozienickiej w stopniu
brązowym. Można ją było nabyć przed rozpoczęciem
części wykładowej spotkania.
|
Okazją do wymiany doświadczeń są także, mające nieco inny charakter, Ogólnopolskie Pielgrzymki
Przewodników Turystycznych. W dniach 10-11.03.2018 r. w Częstochowie odbyła się już XXXIV,
Oddział Ochota reprezentowały Małgorzata Grudzińska i Danuta Pełszyńska.
|
Pośrodku Danuta Pełszyńska.
|
Oprócz zlotów związanych z określonym rodzajem turystyki kwalifikowanej lub krajoznawstwem
odbywały się i nadal odbywają różne spotkania poświęcone danej tematyce.
Na przykład
przedstawiciele Oddziału chętnie pojawiali się na Zlotach Turystycznych „Kampinos”
organizowanych przez klub Varsovia pod patronatem ZBoWiD w latach 70. i 80. XX w. (w 1979 r.
uczestniczyło m.in. SKKT z Technikum Kolejowego), czy Złazach Turystycznych Powstańczych
Oddziałów Specjalnych „Jerzyki” w Pociesze (w 1997 r. obecne było SKKT z Sękocina). W obu tych
imprezach trasy bardzo często prowadził Edward Odrobiński.
|
|
W 1998 r. część oddziałów województwa mazowieckiego przystąpiła do porozumienia (jego
kontynuatorem jest Mazowieckie Forum Porozumienia Oddziałów PTTK) i odtąd ono organizowało
Zloty Turystów Województwa Mazowieckiego. W większości z nich uczestniczyli przedstawiciele
Oddziału Ochota. Pierwszy zlot odbył się 16.10.1999 roku w Węgrowie, w części krajoznawczej
zwiedzono zabytki miasta, zamek w Liwie oraz pałac w Starej Wsi (Oddział reprezentowali
Małgorzata i Tomasz Grudzińscy oraz Walenty Stachowiak).
Przy organizacji kilku zlotów współpracowała z MFO Maria Pilich, przygotowując dla grup z
Warszawy programy krajoznawcze w drodze do miejsc spotkań. I tak w 2007 r. zwiedzono kościół w
Drobinie (zlot w Sierpcu i Kuleszówce), a w 2008 sanktuarium w Rokitnie (spotkanie w Sochaczewie,
a potem w Tułowicach).
Późnorenesansowy nagrobek rodziny Kryskich w
kościele w Drobinie (w drodze do Sierpca 2007).
|
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu (2007). Od
lewej: Maria Pilich, Wiesława Berlińska.
|
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu (2007). Od
lewej: Danuta Pełszyńska, Małgorzata Grudzińska.
|
Sochaczew (2008). Dyplom Marszałka Województwa
z rąk Adama Struzika odbiera Maria Pilich.
|
Relacje z niektórych z późniejszych zlotów można znaleźć w zakładce Spotkania.
6. Uprawnienia, odznaki krajoznawcze i turystyczne
To temat, którego nie można pominąć, ale też nie sposób opisać. Niewątpliwie możliwość zdobycia
odznak była motywacją do uczestnictwa młodych turystów w imprezach, co zapewne pomagało
opiekunom SKKT w rozwijaniu działalności. Oddział Ochota propagował odznaki turystyczne i
krajoznawcze, często nagrodami w przeprowadzanych podczas wycieczek minikonkursach były
książeczki. Czynnie włączano się w akcje ZG PTTK związane z rozpowszechnianiem odznak, np. w
Roku Przyrody 2008 - akcja „Na tropie przyrody” (227 książeczek odznaki Turysta Przyrodnik), w
Roku Krajoznawstwa 2016 - Młodzieżowa Odznaka Krajoznawcza. W 2018 roku z własnej inicjatywy
wręczono 40 odznak „Disney i PTTK” najaktywniejszym z najmłodszych turystów (relacje a tych
wydarzeń znajdują się w zakładkach Realizacja zadań ZG PTTK oraz Nasze imprezy dla młodzieży).
Podczas imprez Oddziału PTTK Ochota
umożliwiano także zdobywanie odznak
ustanowionych w związku z aktualnymi
wydarzeniami. Tak było w 2018 roku, gdy dzięki
uczestnictwu w wycieczkach w ramach cyklu
„Drogi do niepodległości” młodzież szkolna i jej
opiekunowie mogli wypełnić wymagania na
odznakę „Warszawskie ślady Marszałka Józefa
Piłsudskiego”.
|
Grupa członków SKKT w Lesznowoli otrzymała
odznaki „Warszawskie ślady Marszałka Józefa
Piłsudskiego” w swojej szkole, podczas uroczystej
akademii z okazji 100. rocznicy odzyskania
niepodległości przez Polskę.
|
Wśród kadry Oddziału byli i są prawdziwi rekordziści w zakresie posiadanych uprawnień
przewodników, przodowników, instruktorów i organizatorów. Niektórzy dążyli do zdobycia jak
największej ilości odznak, innych interesowała tylko konkretna tematyka.
Godnym odnotowania jest fakt, że Ewa Polańska jest posiadaczem Odznaki Krajoznawczej Polski „Z
szafirem” (niewiele ponad 100 osób w Polsce), a Włodzimierz Tymowski w 2013 roku otrzymał tytuł
Honorowego Instruktora Ochrony Przyrody.
7. Inne formy działalności
Oddział PTTK Ochota prowadził różnorodną działalność. Szczególnie w okresie do końca lat 80. XX w.,
gdy był jednostką liczną, prężną i posiadał kilka komisji, które proponowały rozmaite imprezy.
Przez wiele lat popularną formą turystyczną były wycieczki niedzielne o szerokiej tematyce
prowadzone przez turystów ochockich z różnych kół i klubów. Najwięcej uczestników gromadziły w
okresach, gdy rzadko odbywały się rajdy, tzn. od listopada do końca marca. Niekiedy Komisja
Turystyki Pieszej Oddziału organizowała cykle takich wycieczek, np. odwiedzając kolejno
mazowieckie rezerwaty lub pod wspólnym hasłem „Zdobywamy odznakę Miłośnik Puszczy
Kampinoskiej”.
Komisja Krajoznawcza zapraszała na przeglądy filmów, np. w 1981 roku we współpracy z kinem
Ochota były pokazywane filmy fabularne o tematyce górskiej, a w Dzielnicowym Domu Kultury –
krajoznawcze o różnorodnej tematyce. Organizowano także różne prelekcje z wykorzystaniem
przeźroczy.
Odbywały się konkursy fotograficzne, np. w 1979 r. „Dwory i pałace Mazowsza”, w 1980 „Krajobrazy
Mazowsza” oraz przeźroczy „Architektura w krajobrazie Mazowsza”, w 1981 dwa: „Warszawa – małe
formaty” oraz „Folklor i obrzędy ludowe”. W 2001 r. i w 2002 r. do tych wydarzeń nawiązała Ewa
Polańska ogłaszając konkursy fotograficzne dla młodzieży pod hasłem „Ciekawostki przyrodnicze
Mazowsza”.
Ponadto przeprowadzane były turnieje wiedzy z nagrodami, np. o stolicy, nie tylko dla młodzieży po
Spacerach Warszawskich, ale i dla dorosłych turystów.
Oddział PTTK Ochota wspierał również biblioteki.
W latach 1993-1994 podarowano blisko 70 specjalistycznych książek z dziedziny architektury, historii
i etnografii Bibliotece Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Bibliotece Publicznej m. st.
Warszawy oraz Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej i m. st. Warszawy, a także książki i czasopisma
(m.in. w języku czeskim i słowackim) Centralnej Bibliotece Górskiej PTTK w Krakowie.
W 2002 r. Oddział wzbogacił zbiory Centralnej Biblioteki Wojskowej o 330 arkuszy map województw
i powiatów Polski, wydanych w latach 60. i 70. XX w.
W 2003 r. nieodpłatnie przekazano ok. 30 roczników czasopisma „Gościniec” Bibliotece Uczelnianej
Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku oraz Bibliotece Głównej Akademii Wychowania
Fizycznego w Poznaniu.
Także indywidualni działacze Oddziału wielokrotnie przekazywali liczne wartościowe pozycje o
tematyce krajoznawczo-turystycznej do zbiorów warszawskiej Centralnej Biblioteki PTTK oraz
Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK w Krakowie.
Przedstawiciele Oddziału Ochota systematycznie uczestniczyli w uroczystościach rocznicowych
Powstania Warszawskiego i wspierali prace Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Bohaterów
Powstania Warszawskiego (szczególnie Edward Odrobiński), także prowadzili kwesty.
Dołączano też do innych patriotycznych inicjatyw, np. odsłonięcie tablicy pamiątkowej we wsi
Wiersze w 1980. W niektórych uroczystościach uczestniczyła młodzież z SKKT zrzeszonych w Oddziale
Ochota, było tak np. w 2017 roku w Granicy, tam w spotkaniu z okazji rocznicy wybuchu II wojny
światowej i bitwy nad Bzurą brali udział młodzi turyści z Sękocina (relacja w Spotkaniach).
W ostatnich latach Oddział Ochota często włączał się w akcje organizowane przez władze Dzielnicy
Ochota, czego przykładem jest przeprowadzenie jesienią 2017 roku zbiórki pieniężnej na rzecz
uchodźców z Syrii w ramach akcji „Ochota pomaga”. Brał również udział w Rodzinnym Pikniku
Integracyjnym w 2019 r. (oba podziękowania w Kalendarium), a w 2016 roku uczcił 100. rocznicę
przyłączenia terenów Ochoty do stolicy organizując dla młodzieży dwa spacery po dzielnicy, w tym
jeden częściowo w formie gry miejskiej (relacje w Naszych imprezach).
Uczestnicy imprez turystycznych nie byli także obojętni na inne potrzeby.
Młodzież oraz opiekunowie biorący udział w
Rajdzie Ochoty w 2015 roku z własnej
inicjatywy wsparli powołaną przez
Towarzystwo Przyjaciół Zalesia Dolnego
Fundację „Dom Zośki”, wpłacając datek na
wykupienie go od aktualnego właściciela i
utworzenie w nim w przyszłości miejsca
spotkań z historią.
|
|
Natomiast dorośli uczestnicy wycieczek autokarowych chętnie składali ofiary na remonty
zabytkowych świątyń w odwiedzanych niewielkich miejscowościach.
Środowisko działaczy Ochota było zintegrowane i wymieniało się swoimi doświadczeniami.
Systematycznie organizowano uroczyste spotkania, niegdyś dwa razy w roku: wiosną – z okazji Dnia
Kobiet oraz jesienią, w ramach obchodów Światowego Dnia Turystyki i Dnia Edukacji Narodowej. W
XXI w. w szerokim gronie gromadzono się raz – w październiku (relacje z kilku ostatnich w zakładce
Spotkania). Zawsze byli obecni przedstawiciele zarówno władz Towarzystwa, jak i Dzielnicy Ochota,
działacze Oddziału czuli ich wsparcie i mogli liczyć na pomoc. Prezes Maria Pilich kilkakrotnie
uczestniczyła jako gość w posiedzeniach Rady Dzielnicy Ochota.
Oddział PTTK Ochota zachęcał też do udziału w ciekawych imprezach organizowanych przez inne
jednostki, m.in. poprzez publikacje komunikatów i regulaminów na łamach swojego wydawnictwa
„Informacje”.
8. Indywidualne sukcesy działaczy
Niektórzy z działaczy ochockich mają znaczące osiągnięcia w różnych dziedzinach. Oto przykłady:
- W 1980 r. Edward Odrobiński zajął II miejsce
w konkursie krasomówczym przewodników
warszawskich „O Złoty Laur Syreny” i otrzymał
nagrodę Kuriera Polskiego.
|
|
|
- Teresa Dziczkaniec, zrzeszona od 2001 roku w Okręgu
Warszawskim Związku Polskich Artystów Plastyków,
wielokrotnie zdobywała wysokie miejsca i wyróżnienia w
różnych konkursach, np. w roku 1986 w I Biennale
Twórczości Plastycznej Nauczycieli zorganizowanym przez
Ministerstwo Oświaty i Wychowania dla Warszawy i
Województwa jej grafika zajęła III miejsce (o niektórych
prezentacjach jej prac można przeczytać w zakładce
Wystawy).
Fot. ze strony:
https://www.facebook.com/domartystyplastyka/photos/teresa-
dziczkaniecmalarstwo-grafika2302-23032015-rgaleria-022dom-
artysty-plastyk/1056539667696790
|
Fot. ze strony
https://iochota.pl/artykul/spotkanie-z-maria-
i/106656
|
- Maria i Przemysław Pilichowie są autorami
wielu poczytnych przewodników i książek
biograficznych o odkrywcach, podróżnikach i
noblistach. W 2017 roku otrzymali „Nagrodę
Ziemi” – „za piękno w twórczym ukazywaniu
walorów turystycznych Polski".
|
- Ewa Polańska jest członkiem Związku Polskich
Fotografów Przyrody i Gostynińskiego
Towarzystwa Popierania Twórczości
Plastycznej. Ma duże osiągnięcia w fotografii
krajoznawczej i przyrodniczej, np. w 2000 roku
jej praca zajęła II miejsce w konkursie „Moje
PTTK”. Kilkakrotnie prezentowała swoje zdjęcia
podczas CZAK-ów, a o niektórych nagrodach,
jakie zdobyła w dziedzinie rękodzieła
artystycznego można przeczytać w zakładce
Wystawy.
Fot. http://zyjaczpasja.blogspot.com/2018/10/ewa-
polanska-kobieta-malujaca-iga-i.html
|
|
Wielu aktywistów z Oddziału Ochota wyróżniono za ich społeczną pracę dyplomami i odznaczeniami:
PTTK, samorządowymi, resortowymi oraz państwowymi.
Nieliczne oddziały mają w swoich szeregach aż
4 osoby, które otrzymały ustanowiony w 2011
r. medal i tytuł Nauczyciela Kraju Ojczystego. Są
to: Wiesława Berlińska i Maria Pilich (obie w
2011 r.), Małgorzata Grudzińska (2012) oraz
Ewa Polańska (2013) - relacje w Spotkaniach.
|
|
Fot. ze strony http://mlodziez.pttk.pl/o-was/opiekunowie/wyroznienia/tytul-i-medal-nauczyciel-kraju-
ojczystego/221-pierwsze-wyroznienia-tytulem-i-medalem-pttk-nauczyciel-kraju-ojczystego-wreczone
W 2020 r. Marii i Przemysławowi Pilichom przyznano odznaczenia "Zasłużony dla kultury polskiej", a
w 2021 Medale Pamiątkowe "Pro Masovia" wręczane przez Marszałka Województwa
Mazowieckiego za wybitne zasługi osobom oraz instytucjom, które całokształtem działalności
zawodowej, społecznej bądź publicznej przyczyniły się do gospodarczego, kulturalnego lub
społecznego rozwoju Mazowsza.
9. Strona internetowa Oddziału Ochota
Powstała w 2004 roku. Utworzył ją i początkowo prowadził Andrzej Skoneczny, absolwent
„Kolejówki”. Potem przez krótki czas stroną opiekowała się Ewa Polańska, a po niej nieco dłużej Anna
Grudzińska.
Od ponad 10 lat jej administratorem jest Tomasz Grudziński. W tym okresie na stronie internetowej
zaczęły się pojawiać relacje ze zdjęciami z większej ilości imprez. Z czasem tekstów było coraz więcej,
dodatkowo stawały się obszerniejsze i bardziej szczegółowe. Ich autorkami były Maria Pilich i
Małgorzata Grudzińska. One także wybierały zdjęcia spośród wielu, które udostępniali fotografowie -
uczestnicy wycieczek, rajdów, spacerów i innych wydarzeń. Tym, którzy przyczynili się do poprawy
jakości strony Oddziału PTTK Ochota, należą się serdeczne podziękowania. Godne podkreślenia jest
to, że wszystkie osoby pracowały nad stroną Oddziału społecznie.
Ostatnim wspólnym dziełem Marii Pilich oraz Małgorzaty i Tomasza Grudzińskich jest stworzenie
zakładki Z historii Oddziału PTTK Ochota po to, aby ze względu na likwidację Oddziału w 2021 roku
nie uległa zapomnieniu blisko 50-letnia działalność wielu osób.
Tomasz Grudziński to nie tylko wieloletni
administrator strony internetowej. Bardzo
często pomagał w organizacji imprez Oddziału,
pokonując pieszo lub rowerem wspólnie z żoną
Małgorzatą trasy planowanych rajdów lub
przywożąc na ich metę nagrody książkowe dla
uczestników. Za tę działalność od 2014 roku był
corocznie wyróżniany dyplomami i nagrodami
Burmistrza Dzielnicy Ochota.
|
Małgorzata i Tomasz Grudzińscy przy ognisku
podczas Rajdu Leśnego w 2011 roku.
|
Fot. poza podpisanymi: z archiwum Oddziału PTTK Ochota
Zdjęcia i skany pamiątek: M. Grudzińska, T. Grudziński
Osoby zainteresowane bogatą historią Oddziału PTTK Ochota
odsyłamy do lektury wydawanego przez Oddział miesięcznika „Informacje”,
który dostępny jest w Bibliotece Narodowej, Centralnej Bibliotece PTTK w Warszawie oraz w
czytelni varsavianów Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy.
|
|